1158. Dookoła świata wyzwanie październikowe

Skoro pierwszy dzień października to pora na kolejne wyzwanie w naszej zabawie. Tym razem ruszamy do:

Chiny to jeden z najstarszych ośrodków cywilizacyjnych świata, o odrębnej i bogatej tradycji muzycznej, teatralnej, literackiej, filozoficznej, historycznej oraz naukowej.

Liczące niemal 5000 lat historii Chiny to państwo, które niemal od początków powstania fascynowało. Choćby dlatego, że jak żadne inne, być może oprócz Japonii, nie poddawało się takiej izolacji od reszty świata. 

Chiny to najludniejsze państwo świata o populacji przekraczającej 1,3 mld osób, co stanowi 19,1% populacji światowej. Pod względem powierzchni jest 3. na świecie.

 Chiny leżą w zasięgu 3 stref klimatycznych: zwrotnikowej (południowe wybrzeża oraz wyspa Hajnan), podzwrotnikowej (zachodnia, środkowa i wschodnia część kraju) oraz umiarkowanej (północne i północno-wschodnie Chiny). Południowo-wschodnia i wschodnia część kraju ma klimat monsunowy z porą deszczową i suchą. 

Początki cywilizacji chińskiej datuje się na V tysiąclecie p.n.e.Człowiekiem, który zjednoczył wszystkie ziemie Chin oraz stworzył scentralizowaną monarchie, był pierwszy cesarz z dynastii Qin – Qin Shi Huang (221 - 210 r. p.n.e.). W czasie jego rządów ujednolicono pismo oraz system miar i wag na terenie całych Chin. Najstarsze odnalezione formy pisma chińskiego mają 1600 lat. Podczas rządów pierwszego cesarza w III w. p.n.e., rozpoczęto budowę Wielkiego Muru (system fortyfikacji), która trwała aż do XVI w. Jego główną funkcją była ochrona państwa przed najazdami innych ludów. Chińczycy uważali, że ich kraj znajduję się w centrum świata (stad nazwa Państwo Środka), a wszystko co miało znajdować się poza Wielkim Murem należało do barbarzyńców. Od czasów pierwszej dynastii siedzibą cesarza było Zakazane Miasto. Cesarz był odizolowany od swoich poddanych i kraju, a władze sprawował poprzez rozbudowany system administracyjny i cesarskich urzędników.Pierwsze zjednoczone cesarstwo dynastii Qin, upadło na skutek walk wewnętrznych cztery lata po śmierci pierwszego cesarza (210 r. p.n.e.). Następnie władze – tereny zjednoczone i zdobyte przez pierwszego cesarza, przejęła dynastia Han. Na kolejne następujące po sobie dynastię, przypadało nawet po kilkudziesięciu cesarzy. Tylko w jednym wypadku na tronie cesarskim zasiadała kobieta – regentka rządząca we własnym imieniu, Cesarzowa Wu Zentian (690 – 705 p.n.e.) z dynastii Zhou (od ok. 1045 do 256 r. p.n.e.). Dwukrotnie w historii państwo środka było ono rządzone przez obce dynastie. W latach 1279 - 1368, po podboju Chin przez Mongołów, założono dynastie Yuan. Następnie w Chinach panowała ostatnia dynastia chińska Ming 1368 – 1644, a po niej nastąpił okres władzy dynastii Qing (1644 - 1911) – władcy Mandżurscy.

 W 1911 roku w Chinach zostało obalone cesarstwo a rządy przyjęli rewolucjoniści z Sun Jat Senem na czele.

Ustanowienie republiki nie zakończyło okresu niepokojów w Chinach. Republika, w której władze przejęła Partia Narodowa Kuomintang, była areną nieustannej wojny domowej. W okresie 1931 do 1945 Chiny były okupowane przez imperialną Japonię. Po kolejnej wojnie domowej lat 1945 - 1949 w Chinach postała komunistyczna Chińska Republika Ludowa, a władze Kuomintangu, nawiązującego do tradycji rewolucji 1911 i 1912 roku, zachowały władze jedynie nad Republiką Chin na Tajwanie.

Kultura chińska jest jedną z najstarszych kultur świata. Już w czasach starożytnych osiągnęła wysoki stopień rozwoju. Także chińska myśl techniczna może poszczycić się wielkimi osiągnięciami. Liczne wynalazki powstały tu znacznie wcześniej niż w kręgu kultury śródziemnomorskiej, np. papier, ruchoma czcionka i druk, proch strzelniczy, kompas, sejsmograf.

Istotną cechą kultury chińskiej jest kult przodków. Odgrywa on ważną rolę w życiu każdej rodziny. W każdym domu znajduje się ołtarzyk ku czci przodków, mający zarazem chronić członków rodziny od nieszczęść i złych duchów.

Inną cechą kultury chińskiej jest jej ścisły związek ze światem przyrody. Z tej tradycji rozwinęła się m.in. chińska medycyna ludowa (akupunktura, akupresura, masaże, aromaterapia, ziołolecznictwo, ćwiczenia oddechowe), bardzo obecnie popularna w krajach Zachodu.

Chiny są także miejscem narodzin wschodnich sztuk walki, np. kungfu. Największą sławę zdobyły walki połączone z medytacją, wywodzące się z klasztoru Shaolin.

Głównym świętem w Chinach jest Nowy Rok, będący jednocześnie Świętem Wiosny. Obchodzi się go na przełomie stycznia i lutego. Rzesze turystów przyciąga Międzynarodowe Święto Latawców w Weifang (w kwietniu), Święto Smoka (w czerwcu) i Święto Lodu i Śniegu w Harbinie (zimą). Ważny jest także Festiwal Qing Ming w kwietniu i Święto Jesieni we wrześniu.

Dużą popularnością cieszą się barwne święta kwiatów. Urządzane są w wielu regionach, najbardziej znane są w Kunmingu i w Kantonie.

Do tradycyjnych wyrobów rzemiosła artystycznego należą wyroby ceramiczne, jedwabne, miniaturowe rzeźby, ozdobny papier czerpany.

Kuchnia chińska uchodzi za jedną z najzdrowszych na świecie. Nie tylko dlatego, że dominują w niej warzywa, a dania przygotowuje się używając malej ilości tłuszczu. Dzieje się tak przede wszystkim dzięki łączeniu chińskiej tradycji kulinarnej, z chińską medycyną naturalną, dla której zdrowe odżywianie jest jedną z najważniejszych zasad. Kuchnia jest podporządkowana zasadzie yin-yang, czyli uzupełnianiu się różnic. Każda potrawa powinna łączyć cztery podstawowe smaki: słodki, słony, kwaśny i gorzki. A ryż, często podawany dopiero na końcu posiłku, na wypadek gdyby klient był jeszcze głodny, wcale nie jest jej nieodłącznym elementem.

Najbardziej znaną budowlą chińską jest Wielki Mur - niesamowity zabytek, symbol potęgi Chin i jedyna budowla wzniesiona przez człowieka widoczna gołym okiem z kosmosu. Wznosi się na wysokości około 1000 m n.p.m., ściany wykonane są z płyt granitowych i mierzą 6,5 metra grubości u podstawy, 5,8 m grubości w górnej części i wysokie są na 6,6 m. Jego budowę rozpoczęto w okresie Wiosen i Jesieni (770 - 476 r. p.n.e.). W tamtym czasie poszczególne państewka wznosiły własne mury obronne jako zabezpieczenie przed innymi państewkami feudalnymi oraz mongolskimi koczownikami. Dopiero za czasów panowania pierwszego cesarza z dynastii Qin - Qin Shihuangdi, doszło do połączenia poszczególnych fragmentów muru w jedną całość. Przedsięwzięcie to wymagało pracy setek tysięcy robotników. W późniejszych okresach następowała wielokrotnie rozbudowa i modernizacja Muru. W okresie swojej świetności Mur ciągnął się na długości prawie 8 000 kilometrów.

Symbole odgrywają dużą rolę w tradycji i kulturze chińskiej. Towarzyszą Chińczykowi od chwili narodzin aż do śmierci. Chińczycy wierzą w moc tak zwanych czterech cudownych zwierząt wywodzących się ze starożytnej kosmologii: smoka, feniksa, jednorożca i żółwia.

Kolory w Chinach mają często inną symbolikę niż w Europie. Kolor biały, na Zachodzie symbol czystości, niewinności,  przypisany jest głównie tradycjom ślubnym, a więc kojarzy się ze szczęśliwymi chwilami. W tradycji chińskiej biel zaś opisuje żałobę i smutek. Dla Chińczyka kolorem szczęścia jest kolor czerwony.